Przebarwienia hormonalne
Przebarwienia skórne to zaburzenia barwnikowe, u podłoża których leży nasilona produkcja barwnika skóry – melaniny. W prawidłowo funkcjonujących melanocytach, czyli komórkach skóry syntetyzujących barwnik, powstają umiarkowane ilości melaniny. Barwnik ten odpowiedzialny jest za indywidualny odcień karnacji. Gdy pod wpływem działania rozmaitych czynników dochodzi do nadmiernej produkcji melaniny – wówczas na skórze widoczne są miejscowe zaciemnienia. Jednym z czynników mogą być zaburzenia hormonalne, a powstałe wówczas znamiona barwnikowe określane są jako przebarwienia hormonalne. Jakie hormony powodują przebarwienia? I czy można usunąć te zmiany skórne?
Kiedy powstają przebarwienia hormonalne?
Hormony oddziałują na cały nasz organizm – także na funkcjonowanie i wygląd skóry. Zaburzenia gospodarki hormonalnej mogą przyczynić się do powstania nieestetycznych zmian barwnikowych na skórze. Przebarwienia hormonalne występują przede wszystkim u kobiet, rzadziej zauważalne są hormonalne plamy na twarzy u mężczyzn. Problem przebarwień hormonalnych na skórze dotyczy około 30% kobiet po 30 roku życia i aż 90% kobiet po 50 roku życia.
Najczęściej przebarwienia hormonalne są konsekwencją zaburzeń poziomu hormonów płciowych – estrogenów i progesteronu. Z tego względu powstanie przebarwień hormonalnych bardzo często towarzyszy ciąży bądź menopauzie. Kolejne przyczyny powstawania plam na skórze to:
- stany zapalne jajników i jajowodów
- zespół policystycznych jajników PCOS
- stosowanie antykoncepcji hormonalnej lub jej odstawienie
- zaburzenia miesiączkowania
Ponadto zmiany przebarwieniowe na skórze mogą towarzyszyć zaburzeniom pracy tarczycy lub nadnerczy.
Jak rozpoznać przebarwienia hormonalne?
Przebarwienia hormonalne na skórze najczęściej przyjmują postać ostudy (melanodermii). Najczęstsza ich lokalizacja to twarz – wówczas przebarwienia występują przede wszystkim w centralnej części twarzy, a zatem w obrębie czoła, nosa, policzków i brody. Rzadziej zauważyć można je po bokach twarzy. Inne możliwe lokalizacje przebarwień hormonalnych to przebarwienia na rękach, a także szyja, kark czy dekolt.
Przebarwienia hormonalne mogą przyjmować postać jaśniejszych lub ciemniejszych plam o rozmytych krawędziach i nieregularnym kształcie. Zmiany rozmieszczone są symetrycznie i zazwyczaj mają umiarkowaną wielkość.
Rozpoznanie przebarwień hormonalnych zazwyczaj nie stanowi problemu – wystarczy szczegółowy wywiad lekarski oraz badanie dermatologiczne. Rzadko konieczna jest bardziej szczegółowa diagnostyka, np. wykonanie badań hormonalnych. Przebarwienia hormonalne nie stanowią problemu zdrowotnego, nie mają charakteru zapalnego; postrzegane są jednak jako istotny problem natury estetycznej. Zmiany te mają bowiem charakter nawrotowy, a szczególnie narażone na ich ponowne pojawienie się są osoby eksponujące skórę na działanie promieni słonecznych. Ponadto problematyczna okazuje się być lokalizacja zmian przebarwieniowych – najczęściej pojawiają się one bowiem na odsłoniętych obszarach ciała, takich jak twarz czy dłonie.
Jak usunąć przebarwienia hormonalne na twarzy?
Przebarwienia na tle hormonalnym jest sporym wyzwaniem. Terapia obejmuje m. in. profesjonalne zabiegi kosmetologiczne i medycyny estetycznej. W przypadku powierzchniowych przebarwień hormonalnych zastosować można preparaty odbarwiające i złuszczające. Natomiast w przypadku zmian zlokalizowanych w głębszych warstwach skóry zalecane jest wykorzystanie zaawansowanych zabiegów złuszczających, takich jak:
- Laser DYE VL
- laser frakcyjny er:yag
- peelingi chemiczne
W przypadku wielu rodzajów przebarwień takie zabiegi jak laser DYE VL, czy laser frakcyjny przynoszą doskonałe rezultaty, jednak w przypadku przebarwień hormonalnych zabiegi te mogą wymagać powtarzania oraz łączenia. Nawet jeśli zabieg usuwania przebarwień hormonalnych zakończy się powodzeniem, zmiany te mają tendencję do nawrotów. Wówczas zasadne jest wdrożenie leczenia endokrynologicznego, zaś zabiegi usuwające przebarwienia mogą pełnić rolę pomocniczą, uzupełniając terapię hormonalną.