Grzybica paznokci – przyczyny, objawy, leczenie
Grzybica paznokci to jedna z najczęstszych postaci zakażenia grzybiczego, która dotykać może osób w każdym wieku. Jest to infekcja trudna do wyleczenia, gdyż płytka paznokciowa, w której toczy się proces chorobowy wyróżnia się bardzo ograniczoną penetracją związków aktywnych w głąb płytki. W znaczący sposób utrudnia to przenikanie antybiotyków, zarówno tych stosowanych miejscowo, jak i w ramach terapii ogólnej. Skutecznego rozwiązania dostarcza natomiast technologia stosowana z powodzeniem w gabinetach medycyny estetycznej – mowa o laserze neodymowo – yagowym.
Skąd się bierze grzybica paznokci?
Grzybica paznokci to najczęstsza postać grzybicy, dotykająca przede wszystkim osób dorosłych. U dzieci dominuje natomiast grzybica skóry głowy. Ta choroba paznokci dotyczy około 10% osób, jednak dane te mogą być niedoszacowane, gdyż wiele osób nie postrzega niektórych zmian w wyglądzie paznokci jako zmian grzybiczych. Grzybica paznokci dotyczy głównie paznokci stóp, rzadziej – dłoni.
Kiedy pojawia się grzybica stóp? Przyczyny tej choroby to nadmierne namnażanie się grzybów chorobotwórczych, które w warunkach fizjologicznych zasiedlają skórę i nie powodują grzybicy. W warunkach sprzyjających niekontrolowanemu namnażaniu się grzybów. Za rozwój grzybicy paznokci odpowiadają przede wszystkim dermatofity antropofilne, takie jak Trichophyton, Microsporum i Epidermophyton. Grzyby te są przyczyną niemal połowy wszystkich przypadków grzybicy paznokci. Rzadziej za rozwój tej choroby odpowiadają drożdżaki Candida – Candida albicans, Candida tropicalis oraz Candida parapsilosis. Najrzadziej za rozwój grzybicy paznokci odpowiadają grzyby pleśniowe, takie jak Scopularopsis brevicaulis.
Kiedy dochodzi do nadmiernego namnażania się grzybów i rozwoju choroby, która obejmuje płytkę paznokciową? Najistotniejsze czynniki sprzyjające rozwojowi grzybicy paznokci to:
- korzystanie z basenu lub sauny
- noszenie cudzego obuwia
- niewłaściwa higiena stóp
- nadmierna potliwość stóp
- cukrzyca
- uczęszczanie do salonu pedicure
- noszenie zbyt ciasnego obuwia oraz nieprzewiewnych skarpet.
Grzybica paznokci – objawy
Grzybica paznokci może manifestować się w rozmaity sposób, w zależności od rodzaju grzybów, które atakują płytkę paznokciową. Powierzchowna grzybica paznokci to postać grzybicy, w której zaatakowana jest powierzchniowa warstwa paznokci, zatem grzyby nie penetrują w głąb płytki. W przebiegu tej postaci grzybicy pojawiają się białawe plamy, znacznie rzadziej przebarwienie w odcieniu ciemnym. Z kolei w przebiegu grzybicy wewnatrzpłytkowej obserwowana jest głęboka penetracja grzybów w głąb płytki paznokciowej. Pojawia się nierówna powierzchnia płytki paznokciowej oraz jej łuszczenie. Bliższa podpaznokciowa grzybica paznokci objawia się zajęciem przez grzyby obrąbka naskórkowego; zmiana chorobowa przyjmuje postać białej plamy z towarzyszącym jej wykruszaniem płytki paznokciowej. Dalsza i boczna podpaznokciowa grzybica paznokci objawia się łamliwością i kruchością paznokcia, odstawania płytki od łożyska, a także żółto – brązowym zabarwieniem płytki paznokciowej. Ostatni typ grzybicy paznokci to grzybica całkowita dystroficzna, w przebiegu której dochodzi do bardzo silnego rogowacenia płytki i znacznego jej zniszczenia, z biało – żółtawymi przebarwieniami.
W jaki sposób diagnozowana jest grzybica paznokci?
W celu rozpoznania grzybicy paznokci samo pojawienie się objawów mogących sugerować grzybicę nie wystarczy. Istnieje bowiem wiele chorób paznokci, które przebiegają z przebarwieniami płytki paznokciowej i jej pękaniem oraz odwarstwianiem. W diagnostyce różnicowej uwzględnić należy m. in. takie choroby paznokci jak łuszczyca, liszaj płaski, choroba Dariera czy przewlekły wyprysk. Chorobę potwierdza się poprzez wykonanie badania mikologicznego. W ramach diagnostyki laboratoryjnej wykonuje się bezpośrednie badanie pod mikroskopem, a także hodowla; materiałem do badań są zeskrobiny ze zmienionej chorobowo płytki paznokciowej.
Tradycyjne leczenie grzybicy paznokci
Od lat powszechnie stosowaną metoda leczenie grzybicy paznokci jest stosowanie leków przeciwgrzybiczych. Wykorzystuje sie preparaty aplikowane miejscowo na płytkę paznokciową – mają one postać lakieru czy sprayu. Zawierają takie związki aktywne jak amorolfina lub cyklopiroks. Leczenie miejscowe dedykowane jest białej powierzchownej grzybicy bądź innym postaciom grzybicy paznokci w początkowych stadiach rozwoju, gdy proces chorobowy ograniczony jest do wierzchnich warstw płytki paznokciowej. Ogólne leczenie przeciwgrzybicze sprowadza się do doustnego przyjmowania leków przeciwgrzybiczych w następującym schemacie:
- terbinafina – terapia ciągła w dawce 250 mg/dobę przez 12 tygodni
- itrakonazol – terapia pulsowa w dawce 2 x 200 mg/dobę przez tydzień (puls) w miesiącu, a pełna terapia wymaga 3 pulsów.
W związku z tym, że dłuższe stosowanie leków przeciwgrzybiczych wiąże się z występowaniem licznych działań niepożądanych, zalecane są metody terapii, które cechuje wysoka skuteczność, a jednocześnie – bezpieczeństwo.
Najnowsze metody leczenia grzybicy paznokci
Jedną z najnowocześniejszych metod leczenia grzybicy paznokci jest terapia laserem neodymowo – yagowym. Terapia tego typu wyróżnia się niezwykle wysoką efektywnością, a jednocześnie – brakiem jakichkolwiek działań niepożądanych. Terapia jest całkowicie bezbolesna, a pojedynczy zabieg trwa zaledwie kilka minut. Już po 3 – 4 zabiegach osoby dotknięte grzybicą paznokci zauważają poprawę, zaś cała terapia obejmuje serię około 10 zabiegów. Należy mieć oczywiście na uwadze, że proces całkowitego odrastania zdrowej płytki paznokciowej trwa od 9 do 12 miesięcy.
Procedura sprowadza się do przykładania głowicy lasera do powierzchni płytki paznokciowej zmienionej chorobowo; laser emituje wiązkę o długości 1064 nm, która jest pochłaniana przez komórki grzybów i prowadzi do rozpadu strzępek grzybni. Hamuje to namnażanie grzybów i dalszy rozwój infekcji.
Leczenie grzybicy paznokci laserem Nd: Yag to metoda uznana przez Agencję Żywności i Leków FDA. Jej największą zaletą jest brak jakichkolwiek działań niepożądanych, zatem metoda ta może być z powodzeniem stosowana u tych osób, u których tradycyjna terapia lekami przeciwgrzybiczymi jest przeciwwskazana ze względu na poważne efekty uboczne. Kolejną zaletą laserowego leczenie grzybicy paznokci jest wysoka skuteczność takiej formy leczenia grzybicy paznokci . Laser hamuje postęp choroby, przerywając namnażanie grzybów, a odpowiednio wczesne wdrożenie terapii może uchronić płytkę paznokciową przed zniszczeniem.