Migrena to jeden z najczęstszych, a zarazem – najbardziej dokuczliwych bólów głowy. Dotyka głównie kobiety i może pojawić się u osób w każdym wieku, choć najczęściej rozpoznawana jest w pierwszych czterech dekadach życia. Możliwa jest nawet migrena u dzieci. Migrena ma charakter nawracający i może uniemożliwić normalne funkcjonowanie chorego, gdyż nasilenie objawów bólowych i towarzyszących mu dolegliwości może być naprawdę silne, a ból głowy spowodowany migreną towarzyszy choremu przez większą część życia. Osoby dotknięte migrenami powinny prowadzić zdrowy styl życia, a także sięgać po skuteczne metody leczenia – farmakoterapię, a także innowacyjną terapię toksyną botulinową.
Migrena to choroba o nieustalonej jednoznacznie przyczynie. Za pojawienie się bólu odpowiada gwałtowny skurcz, a następnie rozkurcz naczyń krwionośnych w mózgu. Zmiany w napięciu ścian naczyń wynikają z zaburzeń w syntezie neuroprzekaźnika serotoniny. Skąd się biorą takie zaburzenia? Na pewno nie bez znaczenia są predyspozycje genetyczne, gdyż migrena często występuje rodzinnie. Istnieje szereg czynników prowadzących do pojawienia się migreny. Przyczyny, które występują najczęściej to:
– stres
– niewłaściwa dieta: nadmiar kofeiny, nieregularne przyjmowanie posiłków, spożywanie czerwonego wina, serów żółtych, orzechów ziemnych, cytrusów, czekolady, glutaminianu sodu czy aspartamu
– nadmiar lub niedobór snu, nieregularny rytm dobowy
– zmiany pogody – szczególnie często migrena przy zmianie pogody obserwowana jest podczas wahań ciśnienia
– stosowanie niektórych leków – bardzo często występuje migrena przy antykoncepcji hormonalnej
– silne bodźce zewnętrzne: hałasy, intensywne zapachy, światło
– towarzyszące menstruacji, ciąży czy menopauzie.
Migrena może występować w dwóch postaciach: jako migrena z aurą i migrena bez aury. W tej pierwszej pojawiają się charakterystyczne objawy neurologiczne poprzedzające ból, zaś w drugiej – pojawiają się wyłącznie dolegliwości bólowe. Aura przyjmuje najczęściej postać objawów wzrokowych – zaburzeń widzenia, ograniczenia pola widzenia, błysków światła. Rzadziej występują zaburzenia czucia – mrowienie i drętwienie kończyn czy ust, niedowłady połowicze, szumy uszne, a sporadycznie – zaburzenia świadomości. Aura występuje na kilka – kilkadziesiąt minut przed wystąpieniem bólu, natomiast znacznie wcześniej mogą pojawić się inne zwiastuny migreny, takie jak zmęczenie i drażliwość, ospałość, znużenie. Co ciekawe – zwiastuny migreny mogą pojawić się nawet na kilka dni przed napadem bólu.
Czym charakteryzuje się ból migrenowy? Najczęściej ból utrzymuje się od 4 do 72 godzin i ma charakter pulsujący. Zazwyczaj ból występuje jednostronnie, choć zdarza się, że może obejmować obie strony głowy. Najczęstsza lokalizacja bólu to skronie, rzadziej – okolica potylicy. Nierzadko zdarza się, że bólowi głowy towarzyszy światłowstręt, nudności i wymioty czy nadwrażliwość na dźwięki. Częstotliwość bólu w migrenie jest bardzo różna – zazwyczaj występują 2 – 4 ataki na miesiąc. Może jednak zdarzyć się migrena przewlekła – wówczas ból głowy towarzyszy choremu przez minimum 15 dni w miesiącu przez okres co najmniej 3 miesięcy. Najczęściej do rozpoznania migreny wystarczy szczegółowo przeprowadzony wywiad lekarski, choć niekiedy wymagane jest wykonanie tomografii komputerowej głowy.
Przyczyna pojawienia się migreny nie została jednoznacznie zdefiniowana, jednak dobrze rozpoznane są czynniki ją wywołujące. Podstawą profilaktyki jest zatem unikanie tych czynników. Konieczne jest stosowanie odpowiednio skomponowanej diety i regularne przyjmowanie posiłku. Dieta antymigrenowa sprowadza się przede wszystkim do wyeliminowania produktów bogatych w:
– syntetyczne dodatki do żywności
– tyraminę (sery dojrzewające, wędliny dojrzewające, ryby wędzone, żywość fermentująca)
– fenyloetyloaminę (kakao)
– aspartam
– glutaminian sodu
– azotany i azotyny (konserwy, wędliny i kiełbasy)
– alkohol
Należy prowadzić regularny tryb życia, unikać stresu. Natomiast w przypadku zauważenia objawów zwiastujących, dobrze jest położyć się w cichym, zaciemnionym miejscu.
Osobom cierpiącym na migreny zalecane jest prowadzenie tzw. dzienniczka migrenowego. Służy on odnotowywaniu cennych informacji, które pomagają w zidentyfikowaniu czynników wywołujących migrenę i jak najszybszemu ich rozpoznaniu. Najważniejszą zasadą jest zapisywanie wszystkiego, co wydarzyło się na 24 godziny przed wystąpieniem bólu. Należy przypomnieć sobie m. in. jakie posiłki były spożywane – migrena może pojawić się nawet dobę po spożyciu określonego składnika. Jeśli na podstawie zapisków nie jest możliwe jednoznaczne określenie czynnika dietetycznego wywołującego migrenę – dobrze jest wyeliminować wszystkie potencjalne składniki na około 6 tygodni, a następnie wprowadzać je pojedynczo do diety i obserwować organizm. Poza profilaktyką migreny istotne znaczenie ma leczenie migreny, które możliwe jest dzięki konsultacji z neurologiem, a także… wizycie w gabinecie medycyny estetycznej.